مقاله ای را که با همکاری دو نفر از همکاران در مرکز سینکروترون سولیل فرانسه نوشته ام را برایشان فرستاده ام تا بعد از نکته پیشنهاداتشان آنرا برای کنفرانس امسال شتابگرهای اروپایی یا اصطلاحا«پک ۲۰۰۸» بفرستیم. امسال این کنفرانس در شهر ژنوا در ایتالیا برگزار میشود و برخلاف سالهای قبل تعداد محققین و دانشمندان آسیایی و امریکای شمالی زیادتر خواهد بود. علت آنست که بر اساس توافق سال گذشته بین سه کنفرانس قاره های اروپا و آسیا و امریکای شمالی هر سه سال یکبار در یکی از قاره ها برگزار میشود. معمولا شرکت کننده ای از خاورمیانه و افریقا در این کنفرانسها وجود ندارد و علت آن هم نبود تحقیقات و صنعت مربوط به علم شتابگرها در این مناطق است.
----------------------
مولانا در کتاب مثنوی معنوی در داستانی به حکمت و قدرت خداوند چنین اشاره میکند: موری بر کاغذ میرفت؛ نوشتن قلم دید. شروع به ستودن کرد. موری دیگر که چشم تیز تر بود گفت ستایش انگشتان را کن که آن هنر از ایشان میبینم. موری دیگر که از این هر دو؛ چشم روشنتر بود گفت من بازو را میستایم که انگشتان فرع بازوانند و الی آخر...
مورکی بر کاغذی دید او قلم...گفت با مور دگر او راز هم
که عجایب نقشها آن کلک کرد...همچو ریحان و چو سوسن زار و ورد
.......بی خبر بود او که آن عقل و وفاد...بی ز تقلیب خدا باشد جماد
یک زمان از وی عنایت برکند...عقل زیرک ابلهیها میکند.
و همینطور ادامه میدهد تا نتیجه میگیرد همه موجودات وسیله اند و منبع همه این قدرتها اراده بی انتهاست. و به شخص معترض توصیه میکند که چون در فهم نشانه های الهی ناتوانید بهتر است حرفم را قبول کنید؛ زندگی را آسان کنی و منتظر دریافت نعمتهای خداوند باشی.
پس تو حیران باش بی لا و بلی...تا ز رحمت پیشت آید محملی
چون ز فهم این عجایب کودنی...گر بلی گویی تکلف میکنی
ور بگویی نی زند نی گردنت...قهر بر بندد بدان نی روزنت
پس همین حیران و واله باش و بس...تا در آید نصر حق از پیش و پس
چونک حیران گشتی و گیج و فنا...با زبان حال گفتی اهدنا
زانک شکل زفت بهر منکرست...چونک عاجز آمدی لطف و برست.
مولانا در پایان میگوید: هر وقت به مرحله تسلیم کامل در مقابل اراده بی انتها رسیدی؛ موفقیت را در آغوش خواهی کشید.
چند روز گذشته دو مصاحبه تلویزیونی یکی از کانال دولتی اسپانیا و دیگری کانال ۴ از یکی کشورهای استکباری! داشتم. سوالاتی در مورد پروژه سینکروترون خاورمیانه و مسایل مرتبط به آن و نقش فنی ایران در این پروژه پرسیده شد. در چند مورد سوالاتی پرسیده شد که تا حدی میتوانست در مسایل غیر علمی استفاده شود و همانطور که اول مصاحبه به آنها گفتم از جواب دادن به انها خودداری کردم... ولی در جایی گفتم که امیدوارم روزی بتوانیم مرکز سینکروترونی در ایران داشته باشیم؛ که مصاحبه کننده پرسید بخاطر مسایل اتمی ایران؟ گفتم که مراکز سینکروترون اصولا در زیرشاخه های اتمی محسوب نمیشوند.
------------------------------------
از ایران نیز خبردار شدم که وزارت علوم بالاخره ۴ نفر شامل دو نفر مشاور و دو نفر نماینده برای مرکز سینکروترون در خاورمیانه معرفی کرده است. امیدوارم که این افراد برای انتقال تکنولوژی مربوط به شتابگر به کشورشان تلاش کنند. از لحاظ علمی و فنی اصولا امیدی به داشتن بیم الکترون خروجی از مرکز سینکروترون خاورمیانه نیست و کاملا صادقانه مراکز و افراد استفاده کننده از نور سینکروترون (اصطلاحا یوزرهای سینکروترون) در ایران نبایستی امیدی به استفاده از بیم خروجی از این مرکز داشته باشند. مهمترین هدف ایران از مشارکت در این پروژه استفاده و انتقال تکنولوژی مربوطه از طریق اروپا به کشور است و همچنین استفاده از امکانات لابراتوارهای اروپا برای آموزش متخصصین ایرانی در این زمینه. اگر نمایندگان ایرانی در این زمینه برنامه ریزی کنند و بتوانند از پتانسیلهای مربوط استفاده مفید و به موقع را داشته باشند میتوان امید فراوانی به پروژه سینکروترون ملی در ایران داشت؛ ولی در غیر اینصورت مشارکت ایران در این پروژه شاید دلیل منطقی قابل دفاعی نداشته باشد.
من این خطوط نوشتم چنان که غیر ندانست... تو هم ز روی کرامت چنان بخوان که تو دانی.
دیروز ۲۵ می ۲۰۰۸ -۵ خرداد ۸۷ صدمین سال اکتشاف نفت در خاورمیانه در منطقه مسجدسلیمان در جنوب غربی ایران بود. امیدوارم تجربه ۱۰۰ سال استفاده از نفت و کار با صنایع وابسته به آن نتایج مثبتی برای کشور در آینده داشته باشد(؟).
-----------------------
خبرهای خوشی در هفته اخیر در مورد همکاری ژاپن برای کمک به ساخت شتابگر ملی در ایران شنیده ام. پروفسور کوروکاوا مدیر سابق مرکز تحقیقاتی شتابدهنده های پرانرژی KEK ژاپن است که از هفته گذشته به ایران سفر کرده است. او در سفرش ظاهرا با معاونت پژوهش وزارت علوم جلسه ای داشته و قول مساعد کمک فنی در زمینه ساخت شتابگر ملی ایران را داده است. این خبر بسیار خوشی برای من بود. من کوروکاوا را سال گذشته در کنفرانس شتابگرهای آسیا در ایندور هندوستان ملاقات کردم. گفت که حتما به مسئولین پروژه سینکروترون در ایران اطلاع دهم که مرکز KEK در ژاپن بودجه ای را برای کمک به آموزش و ارایه کارگاههای آموزشی در ایران اختصاص داده است. این بودجه در غالب بحث مرکز سینکروترون خاورمیانه مطرح شده بود و در غالب کمکهای ژاپن برای پیشبرد تکنولوژی های مدرن در خاورمیانه ارایه شده است. گفت که بسیار مایل است متخصصین مرکزش را به ایران بفرستد تا برای دوره های کوتاه مدت به ایرانیان کمک کنند. من هم مطلب را به مسئولین مربوطه (نماینده ایران در سینکروترون) در میان گذاشتم و خوشبختانه در اخبار شنیده ام اولین سفر او در همین هفته انجام شده است. استفاده از تجربه ژاپن برای ساخت شتابگر ملی از جمله بهترین کارهاییست که در موقعیت فعلی ممکن است. آنها سازنده بزرگترین و پرانرژی ترین شتابگرهای جهان هستند. آنها دانش کافی تئوری و عملی را در اختیار دارند و برخلاف برخی کشورهای غربی اطلاعات فنی (مربوط به شتابگرها) را آسانتر در اختیار ایرانیان قرار میدهند. امیدوارم دولت ایران از این ارتباط حداکثر استفاده را برای پیشبرد تکنولوژی لازم در کشور ببرد.