-
نویز و زمین الکتریکی در شتابدهنده های ذرات
شنبه 25 فروردین‌ماه سال 1403 19:10
اصولا نویزها پدیده ای کاملا چالش برانگیز در شتابدهنده های ذرات هستند. این بخصوص در مواقعی که بخواهید سیگنالهای بسیار کوچک و دقیق را بررسی کنید میتواند بصورت جدی دردسر ساز شود. در غالب شتابدهنده ها انبوهی از تجهیزات با جریانها و هارمونیکها و سطح انتشار امواج الکترومغناطیسی متفاوت مشغول کارند. تا موقعیکه نیاز به دقت...
-
نقش تجربه و استمرار در توسعه فناوری
پنج‌شنبه 20 مهر‌ماه سال 1402 17:39
چند سال پیش در تیم طراحی یک تجهیز «اندازه گیری امیتانس ذرات کم انرژی» که برای یکی از مراکز شتابدهنده پروتون میساختیم، بدلیل نبودن فردی در قسمت الکترونیک این تجهیز، خودم کارهای مربوط به ساخت قسمت الکترونیک انرا به عهده گرفتم. بخاطر ان مجبور شدم که مدت زیادی صرف مطالعه و یاداوری نکات مربوط به طراحی الکترونیک و مدارهای...
-
ظهور نسل چهارم شتابدهنده های سینکروترون 4th generation light sources
پنج‌شنبه 19 مرداد‌ماه سال 1402 18:18
از دهه ۵۰ میلادی که اولین شتابگر حلقوی ساخته شد، نسلهای مختلف بعدی به خاطر نیاز صنایع و موسسات و آزمایشگاههای تحقیقاتی به نور سینکروترون بوجود آمد. شتابدهنده حلقوی آنزمان بسیار کوچک و محیطی حدود چند متر داشت! و تنها برای تحقیقات ساده فیزیک ساخته شد. در آنزمان نور سینکروترون همانند اشعه ایکس در اوایل پیدایشش، جنبه...
-
الکترونیک آنالوگ، شاخه ای جذاب در علم و صنعت
شنبه 27 خرداد‌ماه سال 1402 15:46
من در زمان تحصیلاتم در سالها پیش در دانشگاه تهران علاقه ای به مباحث الکترونیک نداشتم. بهمین دلیل بود که در دانشگاه در سال سوم به بعد گرایش برق قدرت و مباحث الکترومغناطیسی را انتخاب کرده بودم. واقعیت اینبود که بعد از پاس کردن مدارهای الکترونیک ۱ و ۲ ، نحوه تدریس اساتیدمان آنقدر فرمولی و غیر عملی بود که هیچ هیجانی برای...
-
Antimatter, dark matter and dark energy
دوشنبه 21 فروردین‌ماه سال 1402 13:50
مدتی پیش سفری به مرکز «سرن» در سوییس داشتم. هدف جلساتی حضوری دو روزه برای همفکری با دو گروه در آنجا بود در زمینه طراحی و ساخت چند وسیله بیم یابی پروتون و همچنین یک کیکر پالسی سریع در شتابدهنده بود. البته علاوه بر همفکری در طراحی خود دستگاهها، قسمتهای الکترونیک آنالوگ برای این تجهیزات را هم بحث کردیم. در کنار این جلسات...
-
فوت کوزه گری در علم و فناوری
جمعه 11 فروردین‌ماه سال 1402 22:31
وقتی به تاریخ علم مدرن و بخصوص علم فیزیک نگاه میکنم، شلوار جین ی برایم مجسم میشود که هر چند دهه قسمتی از آن پاره میشود و دانشمندان مجبور میشوند آن را «وصله پینه» کنند. دانشمندان نمیتوانند شلوار را عوض کنند، فقط مجبورند روی قسمت پاره شده اش یک وصله یا با اصطلاح لاتین extension بدوزند. من اصطلاحا یک دانش اموخته مهندسی...
-
سیمرغ آزمایشگاههای علمی و پژوهشی
چهارشنبه 3 اسفند‌ماه سال 1401 20:43
چند سال پیش در کنفرانسی شرکت کرده بودم در زمینه شتابدهنده های ذرات. موقع شام بحثی شد راجع به «کیکرهای مربوط به تیونینگ بتا» در سینکروترون. من در ان موقع کیکری را برای رینگ سینکروترون طراحی کرده بودم و مطالعات خوبی در این زمینه داشتم. درضمن طراحی کیکرها در سینکروترون بسیار شبیه بی.پی. ام هاییست که تجربه خوبی داشتم....
-
رادیکال ۲ و محاسبه دستی یا شبیه سازی کامپیوتری
شنبه 8 بهمن‌ماه سال 1401 15:33
چندین و چند سال پیش زمانیکه در مرکز شتابدهنده ای وابسته به «یونسکو« کار میکردم، سفری به مرکز سینکروترون سولیل در نزدیکی پاریس داشتم. سفری حدود دو هفته برای همفکری با مهندسان گروه دیاگنوستیک شتابدهنده سولیل در فرانسه. در آنزمان «ژان کلود» رهبر گروه دیاگنوستیک شتابدهنده سولیل بود. ژان کلود مهندس برق بسیار باسابقه و...
-
مرز علوم در تحلیل امواج الکترومغناطیسی
جمعه 9 دی‌ماه سال 1401 19:09
اگر بخواهم نگاهی به فیلدهای کاری تحقیقاتیم در شتابگرهای ذرات از دو دهه پیش تا کنون بیندازم، شاید مبحث «امواج الکترومغناطیسی» و کاربردشان در شتابگرهای ذرات، جذابترین مبحث باشد. امواج از فرکانسهای بسیار پایین تا فرکانسهای بسیار بالا چنان در صنعت، تکنولوژی، پزشکی و زندگی روزمره مان کاربرد دارند که شاید کمترین وسیله ای در...
-
رنگ الکترون و پروتون
جمعه 27 آبان‌ماه سال 1401 21:35
هر سال در اینجا مثل سایر کشورهای اتحادیه اروپا، در روز «درهای باز علمی» گروههای دانش اموزی و دانشجویی وارد مراکز علمی و تکنولوژی و دانشگاهی میشوند و با کارهای انجام شده توسط محققین این مراکز آشنا میشوند. این کمک زیادی به دانش اموزان و دانشجویان امروز و محققان و دانشمندان آینده میکند تا در محیطی غیر رسمی، سوالاتی در...
-
عبور ذرات پر انرژی از فولاد
یکشنبه 2 مرداد‌ماه سال 1401 14:38
سالها پیش حدود هجده سال پیش وقتی برای اولین بار یکی از تجهیزات اندازه گیری شکل باریکه الکترون را از نزدیک دیدم برایم عجیب به نظر میرسید. محفظه استوانه ای کوچکی که درونش یک صفحه فلورسنت قرار داشت. باریکه الکترون با عبور از دیواره های فولادی محفظه به صفحه فلورسنت برخورد میکرد و انرا نورانی میکرد. با استفاده از یک دوربین...
-
تکنولوژی بومی با تجربه و اشتباه کردن بدست میاید
جمعه 30 اردیبهشت‌ماه سال 1401 18:59
کمبود قطعات الکترونیکی در یکی دو سال اخیر ، به حد بالایی افزایش یافته است. در چندین مورد برای ساخت بعضی تجهیزات شتابدهنده، چیپهایی را سفارش داده ایم و به جای زمان معمولی چند روزه، بیش از چند ماه طول کشیده است تا قطعات بدستمان برسد. ناامن بودن تامین قطعات الکترونیکی در یک دو سال اخیر به حدی رسید که اتحادیه اروپا تصمیم...
-
نوروز و سال نو
شنبه 28 اسفند‌ماه سال 1400 22:39
اواخر تابستان بعد از مدتها تاخیر بخاطر پاندمی کوید، به مرکز اسپالاسیون اروپا در لوند سوئد رفتم تا کار تستهای نهایی یکی از تجهیزات انجا که اصطلاحا «چاپر» نامیده میشود، را با همکاران آنجا انجام دهم. بدلیل حساسیت این تجهیز شتابدهنده ، حضورم در انجا الزامی بود. طراحی خود «چاپر» بر عهده من در اینجا بود و ساخت منبع تولید...
-
تحقیقات علمی لوس بازی نیست
شنبه 24 مهر‌ماه سال 1400 16:22
مدتیست که داوری علمی برخی مقالات جورنال مهندسین برق و الکترونیک IEEE در زمینه شتابدهنده های ذرات را انجام می‌دهم. این جورنال در ابتدا تنها برای چاپ مقالات و گزارشات علمی و تحقیقاتی در زمینه مهندسی برق ایالات متحده ایجاد شد، ولی بعدها بین المللی شد و به سایر زیر شاخه های علمی گسترش یافت. مقالات مختلفی از انستیتوها و...
-
خاطره ای از هند
پنج‌شنبه 21 مرداد‌ماه سال 1400 22:43
فکر کنم حوالی سال ۲۰۰۷ بود که سفری به هندوستان داشتم. سفرم برای شرکت در کنفرانس شتابگرها بود که آن سال در هندوستان و با میزبانی مرکز شتابدهنده «ایندوس» برگزار شده بود. در صحبتهای دوستانه ای که در حواشی کنفرانس با مهندسین آنجا داشتم، گاهگاهی خارج از مباحث فنی، کمی در مورد تاریخ و فرهنگ انجا هم صحبت میکردیم. حتی در...
-
ساخت شتابدهنده گران نیست ولی زمانبر است
شنبه 2 مرداد‌ماه سال 1400 18:29
شتابدهنده های ذرات دارای انواع مختلفی هستند که بسته به نوع کاربردشان، متفاوت هستند. در حالیکه شتابدهنده های حلقوی سینکروترون بعنوان زیرساختهای عظیم تحقیقاتی و علمی برای علوم بنیادی و تولید نور بعنوان یک سوپر میکروسکوپ، برای تحقیقات لبه تکنولوژی انواع صنایع از طراحی مواد جدید تا پزشکی و تولید داروها و باستانشناسی...
-
میکل اریکسون و شتابدهنده ماکس
یکشنبه 16 خرداد‌ماه سال 1400 18:24
حدود دو سال پیش برای نظارت و نصب قسمتی از شتابدهنده اسپالاسیون اروپا به لوند رفته بودم. در تونل شتابگر بهمراه سه همکار دیگر مشغول یک سری آزمایشات بودیم. آنها ازمایشات رفتار خلا و هم ترازی را انجام میدادند و من آزمایشات رفتار فرکانس بالا. یک گروه پنج نفره وارد تونل شد و کنار انالیزور فرکانسی ایستادند و نگاه میکردند....
-
نوترون ها، موجوداتی برای توسعه صنعتی و علمی
یکشنبه 22 فروردین‌ماه سال 1400 17:53
بعد از یک دهه کاهش سرمایه گذاری در شتابدهنده های ذرات، ولی در سالهای اخیر دوباره همچون دهه نود میلادی و سالهای اولیه قرن ۲۱، سرمایه گذاریهای کلانی در ساخت و توسعه شتابدهنده های نسل چهارم و پنجم و بخصوص آزمایشگاههای تولید نوترون آغاز شده است. بر خلاف ذرات باردار الکترون و پروتون در شتابگرهای حلقوی و خطی، ولی نوترون ها...
-
سال ۲۰۲۰
جمعه 12 دی‌ماه سال 1399 23:18
آغاز سال ۲۰۲۱ است. سال گذشته ۲۰۲۰ با وجود بیماری کوید ۱۹ ،تقریبا بصورت نیمه مجازی سپری شد. غالب کارها، کنفرانسهای علمی و جلسات فنی بصورت اینترنتی وغیرحضوری برگزار شده است. بیماری کووید هر چند که اثار اقتصادی غیرقابل جبرانی در کشورهای توسعه یافته گذاشته است ولی ، نحوه فکر کردن را بصورت مثبت و واقع گرایانه تری تغییر...
-
تجربه ای قدیمی
جمعه 9 آبان‌ماه سال 1399 12:13
تجربه جالبی از خیلی وقت پیش وقتی پروژه شتابدهنده سینکروترونی را در خارج از اروپا در دست انجام داشتیم. حدود سال 2007 وقتی خیلی جوانتر بودم، که کارهای راه اندازی مایکروترون را در پروژه ای بنام «شتابدهنده خاورمیانه» اغاز کردیم. برای هر کسی که با کارهای علمی و نحقیقاتی آشنا نباشد، احتمالا فرض بر اینست که در پروژه بین...
-
شتابدهنده اسپالاسیون اروپا
یکشنبه 4 خرداد‌ماه سال 1399 20:52
بهار و زمستان پارسال بالاخره کارهای انتقال و نصب تجهیزاتی قسمت انرژی پایین شتابدهنده «اسپالاسیون اروپا» را به سوئد انجام دادیم. طراحی، ساخت و نصب این قسمت از شتابدهنده بر عهده مرکز ما در این منطقه از اروپا بود. کشور ایتالیا مسیولیت طراحی ، ساخت و نصب قسمت «ایون سورس » شتابدهنده را بر عهده داشت و فرانسه هم قسمت «ار.اف....
-
روزهای پایانی سال ۲۰۱۸
چهارشنبه 7 آذر‌ماه سال 1397 22:56
...مدت زیادیست که چیزی در اینجا ننوشته ام. یک دلیل ان نداشتن وقت کافی برای نوشتن در اینجا بوده است. امسال هم البته مانند سال گذشته برنامه ای برای سفر به ایران ندارم. دلیل ان وضع قوانین جدید در دولت فعلی ایران است که عملا مسافرت ما را بسیار دشوار و یا غیرممکن کرده است. به جای مسافرت به ایران، البته مسافرتهای مکرری به...
-
شتابگرهای نسل چهارم و FEL
چهارشنبه 27 شهریور‌ماه سال 1392 21:39
نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد عالم پیر دگر باره جوان خواهد شد (حافظ)
-
آلترناتیو فعالیت صلح آمیز
پنج‌شنبه 27 تیر‌ماه سال 1392 21:05
شاید یک راه حل آلترناتیو برای فعالیتهای صلح آمیز ایران به جای غنی سازی بالاتر, راه رفتن در مسیر کشورهایی نظیر آلمان و ژاپن باشد. این دو کشور در واقع از پشگامان توسعه صنایع سوپر تکنولوژی اتمی هستند, ولی هیچگاه محدودیتهای اعمال شده جهانی را نیز نقض نکرده اند. اکنون صنایع صنعتی و انساندوستانه مرتبط با تحقیقات اتمی در...
-
سفر به ایران- بهار 1392
شنبه 10 فروردین‌ماه سال 1392 19:12
امسال برای مدت 11 روز مسافرت کوتاهی به ایران داشتم. تهران, اهواز و مسجدسلیمان شهرهایی بودند که در این مدت کوتاه بودم. ---------- نردبان این جهان ما و منیست عاقبت این نردبان افتادنیست لاجرم هر کس که بالاتر نشست استخوانش سخت تر خواهد شکست (مولانا)
-
سفر به ژاپن 2012
شنبه 22 مهر‌ماه سال 1391 22:02
هفته اول اکتبر برای کنفرانس تجهیزات بیم یابی شتابدهنده ها به ژاپن رفتم. پرواز کاملا درازی بود حدود یک روز کامل. از اینجا به پاریس و از پاریس به توکیو که بدون وقفه 12 ساعت طول کشید. البته پرواز اولم از پاریس به توکیو بدلیل رخداد طوفان در اطراف توکیو کنسل شد. بهمین دلیل یک شب در هتلی در نزدیکی پاریس بودم. کنفرانس به نحو...
-
تابستان 2012
یکشنبه 29 مرداد‌ماه سال 1391 23:07
احتمالا مدتی دیگر سفری به مرکز GSI در آلمان خواهم داشت تا در زمینه تکنولوژیهای مربوط به سیستمهای بیم یابی با آنها صحبتهایی داشته باشم. مرکز GSI در آلمان از معدود مراکز با سابقه شتابدهنده های پروتون و یون است که تجربیات عالی در زمینه های مشترک کاری دارند. سفر ماه اکتبر به مرکز KEK در ژاپن را هنوز تصمیم گیری نکرده ام....
-
God Particle - Higgs
چهارشنبه 14 تیر‌ماه سال 1391 17:05
Evidences of God Particle (Higgs) are found in the latest CERN experiments results. امروز نشانه هایی از تطابق ذره یافت شده در آخرین آزمایشهای مرکز هسته ای اروپایی «سرن» با ذره پیش بینی شده «هیگز» یا اصطلاحا «ذره الهی» در جلسه سرن ارایه شد. آزمایشات مربوطه در انرژی 126 GeV , و از دو منبع شتابدهنده مختلف راست آزمایی شده...
-
آغاز سال 1391
دوشنبه 29 اسفند‌ماه سال 1390 21:48
یا مقلب ال قلوب و ال ابصار ------------------ یک روز هفته گذشته برای اولین بار تمام مدت شب بیدار بودم. از ساعت 12 شب تا 9 صبح در جلسه کمیته برنامه ریزی کنفرانس بین المللی IBIC بودم که اکتبر امسال در ژاپن برگزار میشود. به دلایلی برای شرکت در این جلسه به ژاپن نرفتم هر چند که مقدمات سفر از طرف مرکز شتابدهنده های ژاپن KEK...
-
Clockwise or unti-clockwise particle accelerators
یکشنبه 7 اسفند‌ماه سال 1390 17:53
سال 2006 زمانیکه با «گیتانو ویگنولا» مدیر فنی ایتالیایی شتابدهنده خاورمیانه سزامی در شهر «امان» کار میکردم, روزی او به اتاق کارم آمد و بدون هیچ پیش زمینه ای گفت «در حلقه سزامی الکترونها بر خلاف جهت زمان(ساعت) خواهند چرخید. آیا این تاثیری بر عملکرد تجهیزاتی مثل الکترومغناطیسها و... خواهد داشت؟؟؟ در این زمینه مطالعه کن...