پروژه سینکروترون پروتون تواترون

پریروز وزارت انرژی به مدیریت شتابگر 6.2  کیلومتری عظیم تواترون TEVATRON در ایالات متحده بطور رسمی خبر داد که این شتابدهنده «سینکروترون پروتون»  بودجه ای برای ادامه فعالیتهای این مرکز از پایان سال ۲۰۱۱ به بعد اختصاص نخواهد داد. این خبر ناخوشایندی برای همه فیزیکدانان و دانشمندانی است که در آن مرکز کار میکنند. هر چند که بیشتر این تصمیم گیری بدلیل مسایل سیاسی و اقتصادی موجود در ایالات متحده بوده است ولی از لحاظ علمی و تکنولوژیکی هم دلیل قانع کننده ای برای ادامه کار این ابر شتابدهنده «سینکروترون پروتون» زیر زمینی وجود ندارد. ال.اچ.سی LHC در مرز سوییس و فرانسه اکنون ماشینی با قدرتی دهها برابر تواترون است و یکسال پیش آرام آرام کار خود را شروع کرده است. این یعنی تواترون عملا کارکرد علمی؛ فنی و پرستیژ خود را از دست خواهد داد ؛ نه تمام آنرا ولی مقدار زیادی از آنرا... تواترون ماشین قدرتمندی است که در سال ۱۹۷۶ کار خود را آغاز و در سال ۱۹۸۳ تکمیل شد. در آنزمان تا دو دهه بعد یکی از سمبلهای توانمندی ایالات متحده در علم و تکنولوژی بود. هر چند که قرار است تجهیزات بکار رفته در این ماشین در جاهای دیگر استفاده شود و مطالعه احتمالی برای ساخت ماشین شتابدهنده حلقوی جدیدی که تعداد پروتونهای بیشتر در حجم کمتری را به ماده هدف بکوباند را در دست کار دارند.  

«پروژه های با تکنولوژی بالا باید در زمان مناسب یا زودتر از آن به نتیجه برسد.» آیا ساخت کارخانه تولید اتومبیل «ژیان» در سال ۲۰۱۰ منطقی است؟ خیر. در سال ۱۹۵۰ یعنی ۶۰ سال پیش چطور؟ بله. در آن موقع افتخار ملی کشور سازنده اش بود. پروژه های شتابدهنده هم از این قاعده جدا نیستند؛ آنها بایستی در زمان مناسب به بهره برداری برسند؛در غیر اینصورت فرصت سوزی و اتلاف وقت در چنین پروژه هایی بهای سنگینی برای کشورشان دارد.  

------------ 

«... و آن میوه ای زودتر شاداب میگردد که اول بشکفد. رویش علفهای هرز بدون تابش خورشید هم میسر است...» « اتللو , ویلیام شکسپیر»